Enige herinneringe aan m'n samenwerking met de K.W.B. (Katholieke Werknemers Bond)
 en Mijnwerkers-Brancardiers Afdeling Sint-Eventius-Winterslag

Zoals in de titel geschreven gaat het over, dan nog beperkte uitzichten en kontakten in de beginperiode van de bloeiende afdeling met 25 jaren werking.

Korte proloog: In 1902 ontdekte A.Dumont en medewerkers-boorders de steenkolenlagen te As en bij verdere boringen over heel de Limburgse Kempen.

In I906 werd da concessie Winterslag-Genk-Zutendaal toegestaan. In 1912 was er de stichting van de huidige N.V.Kolenmiinen Winterslag en in 1917 kwamen de eerste kolen te Winterslag naar de bovengrond.

Hierover verscheen er in de vijftiger jaren nog een gesprek met de vrienden Cox van Winterslag en Neven  van Godsheide in het speciaal Sint-Barbaranummer van Raak. Winterslag kende in de snel stijgende vestigingen van Kempische Steenkoolmijnen een massale inwijking v.n.l.door de bouw van de eerste woonwijk kort bij de mijn. We dienen te onderlijnen dat er tevens mijnwerkers van ver in den omtrek kwamen werken vanuit Diepenbeek Rooierheide, Lutselus, Hasselt Noord en omgeving, Godsheide, Kermt en tot Soherpenheuvel. Er kwam de nieuwe wijk en parochie Termien en zeker niet te vergeten Termolen-Zonhoven en de Boxbergheide. Door de bouw van de wijken twee, drie en vier groeide Genk West volledig in elkaar.

Van bij de aanvang en de grote uitbreiding der eigen bevolking en de inwijking vanuit andere landen midden en zuid Europa, later Noord-Afrika enz. kwam er onmiddellijk de noodzakelijke en aangepaste hulp op kerkelijk, sociaal en kultureel gebied. De samen werking der mijnbestuurders, de pareohieverantwoordelijken en de gemeentelijke overheid en de hele gama van sociale voorzieningen, zo ruim mogelijk opgevat, was zeer belangrijk.

- Bij de aanvang bestreek de afdeling K.W.B.H.Hart Winterslag éen grote oppervlakte n.l. van aan de Hengelhoefstraat (waar door de wijk aldaar 'n kapel werd gebouwd) langs de mijn, de Vennestraat, langs de Kerk, de Noordlaan.de tweede woonwijk, het Kruispunt naar Boxbergheide tot op Klotbroek.

Het bestuur waakte er op dat alle wijken en kanten in een ruime wijkmeestersploeg vertegenwoordigd waren, zowel voor de K.W.B.als voor de mijnwerkers Brankardiers. Bij de aanvang van de Boxbergheide bleven er voorlopig meerdere leden naar Winterslag komen.

De samenwerking van het geheel was goed en alle initiatieven, zowel van de K.W.B.als van de mijnwerkers-Brankardiers werden met veel geestdrift uitgewerkt. Al ging het niet altijd van 'n leie dakje maar dank zij de begrijpende en ijverige proosten en de harwerkende bestuursgroep v.n.l. mijnwerkers van de boven- en de ondergrond, de broederlijkheid en het inzicht voor een gemeenschappelijk ideaal ten bate van allen gezonden en zieken, jongeren en ouderen, zat er steeds 'n goede vaart in de werking.

- De mannen van den "overkant van 't spoor" wisten de aangroei van de nieuwe gezinnen in de wijken twee,drie en vier goed op te vangen. En er kwam 'n nieuwe kapel (dan later parochiekerk Sint-Eventius is geworden). Er was de mis voor de Hongaren, die Jaren werd voorgegaan door E.H.Vandevoort die begonnen was als kapelaan in de H.Hartparochie maar als hij dan pastoor werd te Kiewit-Hasselt zondags toch nog naar Winterslag twee en Eisden ging om voor te gaan in de Eucharistieviering en de nodige kontakten te leggen. E.H. Vandevoort was 'n bijzonder geliefd man en priester. Hij was de eerste Limburgse prister die nauwe kontakten had met E.H.Cardijn, de stichter van de K.A.J. in Laken-Brusssl maar ook was E.H.Vandevoort één van de voornaamste daadwerkelijke verantwoordelijken van het "Werk voor de Hongaren", en werden door zijn bemiddeling vele Hongaarse kinderen v.n.l. uit Budapest.dat veel te lijden had in de eerste naoorlog naar veel edelmoedige Belglsche-Limburgse gezinnen gebracht. In zijn bescheidenheid heeft hij weinig gewag gemaakt van de hoogste Hongaarse onderscheidingen die hij van het vooroorlogse Hongarije ontving.

Ik meen dat er daarna E.H.Lakatos kwam, 'n Hongaarse jongen, zoon van 'n mijnwerker in de ondergrond van Eisden, die hier studeerde en priester van ons Bisdom werd gewijd. Daarna heeft hij zich ingezet voor z'n ingeweken landgenoten na 1956 en voor de vele andere gastarbeiders. Woonachtig in As, is hij plotseling overleden bij de voorbereiding van een samenkomst van verantwoordelijken van gastarbeiders. Z'n aandenken zullen we nooit vergeten.

Ook meerdere andere groepen van gastarbeiders, waaronder talrijke Polen die er reeds waren van voor 1940,met hun eigen activiteiten, folklorische gebruiken en sterk sociaal bewustzijn, meegenomen vanuit hun land en heimat.

Er was het lokaal, 'n fijn opgesmukte en schoon bijgewerkte houten gebouw in de heide langs de weg naar Termolen. In volle gastvrijheid mocht ik er eens 'n korte toespraak houden op Sint Barbara. Nog later kwamen er de groepen van lokalen van andere Nationaliteiten kort bij de kerk van de nieuw ontstane parochie Sint-Eventius. Eerst bij het kruispunt naar Boxbergheide, de nieuwe scholen, de vergader- en ontspanningslokalen die het middenpunt werden van de werking in West-Genk. Door de paters Monfortanen werd de leiding van de parochie overgenomen.

Ook in afspraak met de H.Hart afdeling werd dan einde der vijftiger jaren begonnen met de eigen K.W.B.-Mijnwerkers Brancardiersafdeling Sint-Eventius. De leden die daar woonachtig waren zouden snel een dynamisch bestuur en wijkmeestersploeg vormen, nieuwe en jonge krachten. De eerste samenkomst ten huize van de proost E.H.Goossens, nu nog pastoor van de parochie Riemst-Heukelom, daarna E.H.Delvaux, die verder kapelaan werd te Runkst-Hasselt. Bijzonder wil ik, reeds van bij de aanvang de samenwerking onderlijnen met de afdelingen en de parochies van de omtrek in die tijd, H.Hartafdeling, Termien, Boxbergheide en zelfs Termolen.

Hoe kon het anders! De onder- en bovergrond van de mijn van Winterslag was ook de ontmoetingsplaats voor velen.

En zo is Sint-Eventius de centrale doorgangsplaats geworden ten Westen in Genk. Van het begin was er de integratie van K.W.B.en Mijnwerkers Brancardiers samen. Vele initiatieven als afdeling in het kader van parochie en het gewest werden er genomen. Het huisbezoek door de wijkmeesters, het dienstbetoon allerhande en de samenwerking met de groepen van gastarbeiders stoelen op een intense innerlijke werking. Uit de groep van de mannen van het eerste uur noem ik er enige,  zeker zonder volledig te zijn, Boekx Jef, en nooit te vergeten "Joep".'..ik zie hen nog zitten met z'n brede schouders, z'n hoekig naar rustig en vastberaden gezicht en dan z'n zwarte grote handen er knuisten van 'n bokser en 'n hart van peperkoek. Altijd bereid om mee aan de slag te gaan en er z'n schouders onder te zetten.

Zoals al de anderen Jef en Joep, Racour en Door hebben Henri en Toon zich ingezet en nog...

Steeds was 'n afvaardiging van de afdeling aanwezig op de gewestelijke en de provinciale vergaderingen om de nodige zuurstof op te doen voor de verdere werking. Meermalen mochten we gebruik maken van de nieuwe parochielokalen voor studie en vormingsdagen van het gewest en de kerk voor bezinningsstonden.

Heel graag ben ik in de aanvangsperiode naar de afdeling Sint-Eventius gekomen. Met 'n fiets en bromfiets was dat niet eens zover van Hasselt.

Twee initiatieven waar ik gelukkig mocht aanwezig zijn wil ik nog vermelden n.l. de wijding van de nieuwe vlag in de parochiekerk en het ontspanningsfeest erna. En dan nog eens bij gelegenheid van Sint-Barbaraviering (of was het met Sint-Jozef). 't Was er gezellig, ontspannend en aangenaam in 'n grote broederschap. Later in de zeventiger jaren als ik het wat zachter aan moest doen en m'n opdracht er in bestond om bezoekers van buiten onze provincie en zelf vanuit het buitenland in kennis te brengen met onze dynamische gouw en haar bevolking ging de rit altijd langs Bokrijk, Boxbergheide en Winterslag Sint-Eventius, langs de mijnschachttorens van Winterslag.

De K.W.B.en de mijnwerkers-Brankardiers die het leven van onze arbeiders in de breedste betekenis van het woord, steeds willen vernieuwen in een positieve christelijke en sociale zin zal steeds ruime weerklank vinden bij de jong volwassenen, de dragers van nieuwe gezinnen en de strijdbare inzet van de één voor de andere in gemeenschappelijk welzijn. Dat het de afdeling Sint-Eventius verder goed moge gaan, zowel de oudere als inzonder jongere K.W.B. Groeten aan allen.

Hertogen Robert Provinciaal
K.W.B.Secretaris tot 1969